کنترل هیجانات بورس

فرزانه مستاجران

بورس بازاری نوپا در ایران است که در یکی دو سال اخیر به شدت رشد کرده است اما همین رشد ناگهانی باعث شده یکی از متزلزل ترین بازار های کشور نیز شناخته شود. البته وجود دامنه نوسان ۵ درصد در سالهای گذشته باعث شده است با هیجانات آنی بورس مقابله شود اما به دلیل عدم اطلاعات کافی  کاربران این بازار، همین دامنه ۵ در صد نیز مشکل ساز شده است و مسئولین بورس تصمیم دارند در شرایط فعلی کشور این دامنه نوسان را به ۲ درصد برسانند. برای این تصمیم گیری موافقان و مخالفانی نیز وجود دارند . موافقان نزول دامنه نوسان در بورس به فکر جلوگیری از ضرر های هنگفت به خصوص در قشر آسیب پذیر و بی اطلاع بورس هستند و موافقان می گویند ضعیف ها باید حذف شوند و بازار یکدست شود. باید دید با سقوط شدید شاخص اقتصادی بورس در چند روز گذشته مسئولین چه تصمیمی برای دامنه نوسان در بورس در جلسه امروز خواهند گرفت؟

هفته ای که گذشت در بورس ایران نوسان قیمتی زیادی رخ داد که عمده این تغییر قیمتها حرف از نزول داشت. به همین دلیل  دامنه نوسان بورس با تصمیم هیات مدیره سازمان بورس از پنج به دو درصد کاهش یافت و پیش از اینکه به مرحله اجرا برسد، به دستور وزیر اقتصاد منتفی شد. با این حال قرار است سرنوشت آن در جلسه امروز  که با حضور اعضای هیات مدیره و شورای عالی بورس برگزار می شود، تعیین شود و به گفته مدیرعامل فرابورس نمی‌توان نتیجه نهایی جلسه مذکور را پیش‌بینی کرد. هدف از کاهش دامنه نوسان از سوی مسئولین سازمان بورس کاهش ریسک‌های سرمایه‌گذاری، کاهش ریسک‌های سیستمی که در بازار وجود دارد و افزایش فرصت برای تحلیل بوده است تا مردم زمان بیشتری برای تحلیل و فکر کردن داشته باشند. این تصمیم به لحاظ تخصصی در بازار، قابل دفاع است تا با کاهش دامنه نوسان از پنج به دو درصد یا درصد دیگری سرعت هیجان را کم کنیم. طی ماه‌های اخیر به دلیل افزایش نقدینگی مداوم در بازار پول و با توجه به مکانیزم های مناسب در بازار سرمایه، اقبال مردم جامعه به خرید سهام افزایش چشمگیری پیدا کرد و به تبع این ورود نقدینگی اخذ تدابیر لازم از جمله افزایش عرضه های اولیه، عرضه سهام های دولتی، انتشار اوراق با درآمد ثابت و تصویب مقررات متناسب همانند مقررات اخیر ضروری به نظر می‌رسد. اما مهم ترین عامل پیشرفت بازار بورس ورود افراد متبهر به این بازار است که متاسفانه تا کنون در کشور ما محقق نشده است و تنها تعداد معدودی از افراد مشارک در بورس هستند که از سواد لازم برخوردار هستند.

حوادث اخیر در کشور باعث شده افراد بی اطلاع از قوانین بورس به سرعت در صف فروش بایستند و همین امر موجب افت ناگهانی شاخص های بورسی شده است تازه واردان بورسی باید بدانند که بازار روزهای منفی هم دارد. درواقع بورس علیرغم داشتن شفافیت و نظارت مداوم، سبدی از سودها و زیان‌هاست که در صورت عدم دانش احتمال ضرر از اصل سرمایه نیز وجود دارد. بنابراین توصیه می شود سرمایه‌گذاری در بورس از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری انجام پذیرد تا این صندوق ها بتوانند هیجانات آنی در بورس را کنترل کنند. این روزها هم تمام می شود و بازار دوباره به روزهای عادی خود بر میگردد اما زیان کنندگان در بازار بورس به این بازار بد بین خواهند شد و همین جریان میتواند در آینده بورس تاثیرات مخربی داشته باشد . پس مسئولین بازار سرمایه باید سعی کنند ضمن کنترل هیجانات بورسی در ادوار مختلف، آموزش های لازم را به سرمایه گذاران این عرصه بدهند تا با بالندگی بورس کشور صنعت ایران نیز بتواند جایگاه بهتری را کسب کند.