آزادی و آزادسازی

زهرا وفایی نیا : خبر اول را «نورنیوز» رسانه نزدیک به دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی منتشر کرد؛: طی هفته‌های اخیر مذاکرات فشرده‌ای با وساطت یکی از کشورهای منطقه درباره آزادسازی هم‌زمان زندانیان ایران و آمریکا انجام و میلیاردها دلار از منابع ارزی مسدود شده کشورمان نیز در این چارچوب در شرف آزادسازی است.

محمد باقر نمازی، پدر سیامک و از دولتمردان پیش از انقلاب اجازه خروج از ایران برای درمان را دریافت کرده است. وکیل سیامک نمازی خبرمرخصی موقت موکلش را در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز تائید کرد. سیامک نمازی از سال ۲۰۱۵ در زندان به سر می‌برد و به جرم «همکاری با دولت‌های متخاصم» به ۱۰ سال زندان محکوم شد.

به نوشته این رسانه در حالی که مذاکرات رفع تحریم‌ها به دلیل عدم اتخاذ تصمیم سیاسی از سوی ایالات متحده آمریکا همچنان بدون حصول نتیجه باقی مانده، این کشور مستقل از روند مذاکرات هسته‌ای، در حال پیگیری موضوع آزادی زندانیان خود در ایران و هم‌زمان آزادسازی منابع مسدود شده ارزی کشورمان در کره جنوبی است.

• آزادسازی منابع ارزی با همکاری دستگاه دیپلماسی

کمی بعد خبری که «ایرنا» روی خروجی رفت، سخنگوی بانک مرکزی از پیگیری‌های مستمر برای آزادسازی منابع ارزی مسدوده شده کشور با همکاری نزدیک دستگاه دیپلماسی خبر داد. «مصطفی قمری‌وفا» در توئیتر نوشت: پیگیری‌های مستمر برای آزادسازی منابع ارزی مسدود شده کشورمان با همکاری نزدیک دستگاه دیپلماسی در حال انجام است. وی افزود: در هفته‌های اخیر پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای در این زمینه حاصل شده، برخی ملاحظات بانکی همچنان باقی اما در تعامل با طرف‌های مقابل برای رسیدن به نتیجه در حال پیگیری است.

• تأیید آزاد سازی از تسنیم

در ادامه این اخبار هم خبرگزاری «تسنیم» خبر آزادسازی هفت میلیارد دلار منابع بلوکه شده را اعلام کرد. داستان اما از سوی برخی رسانه‌ها فراتر از آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران بود. به نظر می‌رسد این اتفاق در حقیقت اولین توافق عملی دولت بایدن با دولت رییسی است. این توافق در حالی رخ می‌دهد که کشوری همسایه مسئولیت میانجیگری را بر عهده دارد و البته مذاکرات ایران و غرب نیز در روندی کشدار و فرسایشی قرار گرفته است.

• ایران در کدام کشورها پول بلوکه شده دارد؟

تحریم دوباره ایران پس از خروج ترامپ از برجام البته سبب شد پول‌های ایران در بسیاری از کشورها بلوکه شود. طبق گزارش‌ها حجم قابل توجه پول ایران در عراق و کره جنوبی بلوکه است و در سایر کشورها نیز ایران منابعی کمتر در محدوده یک تا سه میلیارد دلار را دارند.

گفته می‌شود میزان پول‌های بلوکه شده ایران در عراق بین ۵ تا هشت میلیارد دلار، میزان پول‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی بالغ بر هفت میلیارد دلار و در ژاپن و عمان و … در محدوده یک تا سه میلیارد دلار است. البته برخی معتقدند ایران در چین نیز چیزی در حدود بیست میلیارد دلار پول بلوکه شده دارد اما برخی دیگر بر این اعتقادند این پول در چین بلوکه نشده است. در تمام سال‌هایی که ایران در تلاش است شرایط را برای آزادسازی پول‌ها مهیا کند، با چراغ قرمز آمریکا مواجه شده است. دولت ایران در اواخر دوره استقرار حسن روحانی، تلاش فراوانی را برای آزادسازی پول‌های بلوکه شده در دستور کار قرار داد اما در نهایت این مهم جامعه عمل نپوشید.

• ماجرایی پر از ابهام

دولت رییسی از اولین ماه‌های استقرار در پاستور، تلاش خود را برای آزادسازی پول‌های بلوکه شده آغاز کرد. در اولین هفته‌های استقرار دولت سیزدهم، دائماً اخباری به نقل از مخبر و سایر مقامات این دولت در خصوص آزادسازی قریب‌الوقوع پول‌های بلوکه شده ایران منتشر شد. با این حال همواره موضوع در هاله‌ای از ابهام قرار داشت. آبان ماه سال گذشته بود که مصطفی قمری‌وفا، مدیر روابط عمومی بانک مرکزی از «جریان آزادسازی منابع بلوکه شده» داد و گفت: «روند تأمین ارز تجاری به‌صورت روان در جریان است و بخشی از این یک میلیارد دلار تخصیص یافته به واردات کالاهای اساسی، از محل منابعی است که به‌تازگی در  دسترس بانک مرکزی قرار گرفته است.» هیچ‌گاه جزییاتی درباره اینکه کشور آزاد کننده پول کدام کشور است اما منتشر نشد.

بار دیگر در آبان ماه سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه از وجود «منابع متعدد» بلوکه شده پول‌های ایران گفت و خبر داد که این منابع در حال آزادسازی هستند. در اردیبهشت سال جاری بود که خبر آزادسازی چهارصد میلیون پوند از پول بلوکه شده ایران در انگلستان منتشر شد. در همین رابطه محمود عباس‌زاده مشکینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس ایران به خبرگزاری «انتخاب» گفت، طلب بلوکه شده ایران در بریتانیا با وساطت کشورهای همسایه «از مبدأ» آزاد شده اما هنوز در اختیار تهران قرار نگرفته است.

عباس‌زاده نقش میانجی‌گری عمان را تأیید کرد. در زمینه دلیل آزادسازی پول‌های بلوکه شده در انگلستان نیز گمانه‌هایی مطرح بود. امیر عبداللهیان، وزیر خارجه ایران اعلام کرده بود پرداخت این مبلغ مربوط به بدهی بریتانیا درباره خرید تسلیحات در زمان حکومت پیشین ایران بوده و ارتباطی با آزادی زاغری و آشوری ندارد.

گفتنی اینکه برخی معامله‌گران معتقدند این خبر می‌تواند مانند ترمزی برابر رشد قیمت‌ها عمل کند.