کرونا نقطه عطف سینمای ایران

فرزانه مستاجران

ماجرایی تکراری در وریارویی صنعت های مختلف با کرونا! .تنها شکست میتواند تفسیر مناسبی از رو به رو یی صنعت سینما با کرونا ارائه دهد. سینما جز ابتدایی ترین مکان های عمومی بود که با شیوع ویروس کرونا چراغهایش خاموش شد و هم چنان این خاموشی ادامه دارد. در ابتدای  تابستان بیش از هر زمانی جای خالی افتتاحیه‌های پرسروصدای فیلم‌های بزرگ سینمایی احساس شد و تا همین جای کار هم ضرر مالی عظیمی پیش روی صنعت سینما است.

این صنعت عظیم در سراسر دنیا دچار بحران شدیدی شده است . در روزهای اول کرونا که قرار نبود جشنواره کن منحل شود کارشناس این صنعت از ضرر ۵ میلیارد دلاری صحبت می کردند اما اکنون با ملقا شدن جشنواره کن و فیلم های اکران نشده ی تابستان امسال در سراسر جهان به نظر می رسد حد ضرر خیلی بیشتر از پیش بینی ها باشد کما اینکه همچنان هم ادامه دارد.

در ایران نیز هرچند سینماها از ابتدای تابستان بازگشایی شد اما استقبال از آن به دلیل ویروس کرونا به شدت کمتر از قبل شده است .از زمان شیوع کرونا در اسفند تا بازگشایی سینماها در آغاز تابستان، حدود ۴ ماه سالن‌های سینما بسته بود، حالا هم که سینماها باز شده است، قرار نیست با ظرفیت کامل به فعالیت بپردازند. قبل از ویروس کرونا هم سینماهای ایران حال و روز خوبی نداشت و به نظر می رسد این ویروس تیر خلاصی باشد بر پیکر بی جان سینمای ایران. متاسفانه از همان روزهای اول هم که سینماها فعالیت خود را آغاز کردند استقبال خوبی نداشته و مردم بیشتر ترجیح می‌دادند برای حفظ سلامتی‌شان به سینما نروند. در این مدت هیچ‌گاه میزان مخاطبان سانس‌های سینما به ۵۰ درصد سالن نرسیده و معمولا به طور میانگین نهایتا ۱۰ درصد سالن پر می‌شود. فیلمی که برای فروش آن بیش از ۳۰ میلیارد تومان پیش‌بینی شده بود، تنها ۲ میلیارد فروش برای آن اعلام شده وبه بیان دیگر کاهش بیش از ۹۰ درصدی فروش در بازار سینمای ایران، توجیه اقتصادی باز بودن سینماها را از بین برده است.

سینما یک رسانه دیداری شنیداری مبتنی بر فناوری است که به وسیله آن فعالیت اقتصادی صورت می‌گیرد . در ایران هر ساله روز ۲۱ شهریور به عنوان روز سینما گرامی داشته می‌شود و جشن خانه سینما هر ساله در این روز برگزار میشود که در سال ۱۳۹۸ آخرین دوره یعنی بیست و یکمین جشن سینمای ایران برگزار شد اما با برگزاریبیست و دومین دوره آن به دلیل شیوع ویروس کرونا موافقت نشده است. هیئت مدیره خانه سینما در اینباره اذعان داشته اند که  به لحاظ روحی و روانی جامعه و شرایط اقتصادی موجود، برگزاری چنین جشنی به شیوه سال‌های گذشته اتفاق مطلوبی نیست. از طرفی  در این چند ماه قرار بود فیلم‌های مطرح سینمای ایران که در جشنواره فجر سال گذشته توجه بسیاری را به خود جلب کرد هم اکران شوند که عملا این اتفاق نیفتاد. فیلم‌ها باید طبق اساس‌نامه اکران شده باشند و حتی اگر فیلم‌ها به شکل آنلاین داوری شوند هم این داوری شامل فیلم‌هایی می‌شود که در ۸ ماه قبل از تعطیلی سینماها اکران شده است.  به این ترتیب به نظر می رسد، برگزاری داوری آنلاین جشن امسال هم ایده خوبی نباشد.

. اقتصاد دانان جهانی پیش بینی کرده اند، زمانی که سینماها درهای‌شان را دوباره بازکنند، احتمالا فضایی بسیار متفاوت با چیزی که قبلا به آن عادت داشتیم، تجربه خواهیم کرد. بسته شدن سینما و حتی نیمه باز بودن آن در چند ماه اخیر ضررهای فراوانی به اقتصاد این صنعت وارد کرد اما شاید این مدت فرصتی باشد برای نویسندگان ، کارگردانان و کلیه عوامل سینما تا دیگر کم بودن وقت را بهانه ای برای بی کیفیتی کارهایشان ندانند و از این فرصت برای تمرکز بر کارهای با کیفیت تر در دوران پسا کرونا استفاده کنند.