شهرداری اصفهان برای احیا و بازسازی مادیها اهتمام ویژه‌ای داشته است

ایمان حجتی روز یکشنبه در این جوابیه ارسالی به ایرنا با ارایه توضیحات بیشتر از اقدامات شهرداری در باره مادیهای این کلانشهر افزود: طی ماه‌های گذشته بسیاری از مادی‌های اصفهان پس از سال‌ها با جریان گرفتن دوباره آب، زنده شدند.

وی اظهارداشت: جاری شدن آب در مادی‌ها و انهار منطقه ١١ پس از قریب به ٣٠ سال و حل بسیاری از مشکلات ناشی از کمبود آب برای ۴٠٠ هکتار زمین و باغ‌های منطقه، جریان گرفتن آب در چشمه باقرخان پس از ٢٠ سال، آبگیری مادی‌های تاریخی از جمله مادی فرشادی، فدن و نیاصرم، پیگیری برای حل مشکل قضایی مرتبط با سردهانه رودخانه زاینده رود برای جاری شدن آب در مادی کهن اما فراموش شده جوی شاه، جاری شدن آب در مادی فدن پس از ١۵ سال با ساماندهی سر دهانه این مادی و با آزادسازی قسمتهای مسدود شده، احیای ٩ مادی از جمله مادی های جلفا، مادی قمیش، مادی تیران، مادی عبداله خان و مادی حاجی در مجموع به طول ۵٠ کیلومتر در منطقه ناژوان، پرآب بودن همه مادی های ناژوان در تابستانی که گذشت و آبیاری درختان کهنسال اطراف آن ها از این طریق به طور کامل، جاری شدن آب در مادی‌های دستگرد پس از ١٧ سال، جاری شدن آب در مادی شایج پس از حدود ٢٠ سال و اختصاص بیش از ۴٠٠ میلیارد ریال اعتبار برای ساماندهی، احیای فضای سبز، ایجاد مبلمان و احداث پارک های خطی در کنار مادی ها طی سه سال اخیر از سوی شهرداری از جمله اخبار خوش و امیدبخشی است که در متن این گزارش و با چشم پوشی از اتفاقات ارزشمند و امیدبخش، فراموش شده است.

وی تصریح کرد: خاصه در شرایطی که جان گرفتن دوباره مادی‌ها اتفاق خوشایند و رضایت بخش دو سال اخیر به ویژه برای شهروندان مناطق و تحقق درخواست های مکرر آن‌ها در ملاقات‌های مردمی و یا تماس های شهروندی با سامانه ١٣٧ بوده است.

حجتی افزود : نقش تاریخی مادی‌ها در حوضه زاینده رود، توزیع آب رودخانه جهت مشروب ساختن اراضی کشاورزی بوده است با توجه به بررسی مطالعات صورت گرفته پیشین می‌توان دریافت، محدوده تحت آبیاری در دهه‌های گذشته همواره با بالا بودن سطح آب زیرزمینی روبرو بوده، در حقیقت می‌توان گفت نقش اصلی مادی‌ها تغذیه آبخوان اصفهان نیست و همچنین در هیچ زمانی نقش مادی‌ها به عنوان زهکش، مطرح نبوده است.

مدیرکل ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری اصفهان تصریح کرد: در سه دهه اخیر سطح آب زیرزمینی با کاهش شدیدی روبرو بوده است؛ بنابراین در صورت وجود هرگونه جریان آب در این مادی‌ها امکان تغذیه سفره آب زیرزمینی وجود داشته اما در سه دهه اخیر در محدوده مادی‌های شمال شهر هیچ‌گونه جریان مؤثری از رودخانه وجود نداشته است؛ حال آنکه مطالعات انجام گرفته بر روی تأثیر جریان آب در رودخانه بر رفتار آبخوان اصفهان نشان دهنده این موضوع است که تغذیه طبیعی آبخوان با جریان آب در رودخانه زاینده‌رود ارتباط مستقیم دارد. همچنین جریان آب در مادی ها بر توزیع این تغذیه تأثیرگذار خواهد بود. از رسانه ها و فعالان مدنی انتظار می‌رود در زمینه دغدغه سفره‌های آب زیرزمینی اصفهان، حقابه شهر اصفهان را مورد مطالبه قرار دهند.

وی بیان کرد : توسعه شهر اصفهان در یک قرن گذشته و تغییرکاربری تعداد زیادی از اراضی کشاورزی به مسکونی، متاسفانه موجب قطع مسیر برخی از این مادی ها، کورشدن و ناپدید شدن تعداد دیگری شده است.

به گفته وی شهرداری اصفهان طی سالیان گذشته با صرف هزینه بسیار بر احیا و بازسازی این مادی ها اهتمام ورزیده است.

حجتی اضافه کرد: ساماندهی مادی ها شامل لایروبی که موجب افزایش نفوذپذیری کف مادی می شود، مالون چینی دیواره ها که موجب پیشگیری از فرسایش دیواره مادی می شود، ایجاد آبراهه میانی که با خاکی بودن کف مادی عمل نشت را انجام می‌دهد، فضای سبز دوسویه مادی‌ها که موجب حفظ حریم و بازسازی نقش تاریخی مادی‌ها می‌شود، مبلمان شهری که به مادی‌ها ماهیت شهری می‌دهد و لوله کشی مادی‌ها که موجب آبیاری درختان(سرمایه کهن اصفهان) در زمان بی آبی مادی ها می شود، هیچ یک بر تغذیه آبخوان توسط مادی ها تأثیر منفی نداشته و حتی در برخی موارد موجب بهبود این عملکرد می شود.

مدیرکل ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری اصفهان تصریح کرد: با توجه به بررسی های صورت گرفته فرونشست در شهر اصفهان بیشتر بر روی کمربند شمالی شهر اتفاق افتاده که به طور کامل تحت تأثیر رفتار آبخوان اصفهان-برخوار است. این در حالی است که به دلیل بروز خشکسالی سالهاست آبی در مادیهای شمالی شهر اصفهان جریان نداشته و از همه مهمتر در محدوده کمربند نشست، هیچ مادی وجود نداشته است.

در بخشی از گزارش “تخریب مادیها سر آغاز مشکلات زیست محیطی باغشهر اصفهان” به این نکته اشاره شد”در حالی که مسئولان شهرداری اصفهان  از هزینه‌های چهل میلیارد تومانی برای ساماندهی مادیها می گویند، باید در نظر داشت تا زمانی که جریان آب در زاینده رود تداوم نداشته باشد، صرف این هزینه‌ها در تبدیل شدن مادیها به پارک خطی با همه انتقاداتی که به این طرح وجود دارد، نمی‌تواند چاره‌ای برای احیای مادیها و نقش  آنها در پایداری زیست بومی باشد” که حجتی در این رابطه تصریح کرد:  در حالی که نمی‌توان در شرایطی که زاینده رود خشک است، مادی ها را هم به حال خود رها کرد که اگر چنین می شد ممکن بود همین رسانه در خصوص بی تفاوتی شهرداری نسبت به مادی ها، انتقاد کند!

وی ادامه داد: آماده سازی مادی ها و رسیدگی به آن ها در زمان خشکی زاینده رود، پیش بینی درستی برای بهره مندی از آن ها در زمان بازشدن زاینده رود است از سوی دیگر شکی نیست که شادابی مادی‌ها در شرایطی که شهروندان با چهره خشک زاینده رود مواجه هستند، تأثیر زیادی در روحیه شهروندان و حفظ نشاط شهر دارد.

مادی در لفظ فارسی قدیم به معنای ممر و مجرای آبی بوده که از رودخانه کوچکتر و از نهر بزرگتر است و این واژه در گویش اصفهانی به نهرهای فراخ و گشاده‌ای گفته می‌شود که برای آبرسانی از رودخانه زاینده رود به اطراف این شهرستان منشعب می شده است.

بنا به گفته کارشناسان امر در باغشهر اصفهان هزار کیلومتر مادی وجود داشت که امروز گفته می‌شود از مجموع ۲۷۰ کیلومتر موجود، ۲۳۰ کیلومتر آن قابلیت استفاده دارد. بر اساس طومار شیخ بهایی، مادی‌ها انتقال آب به دشت اصفهان را بر عهده داشت و آب زاینده رود هم به ۳۳۰ سهم تقسیم‌بندی شد.