آلزایمر و از دست دادن بویایی!

پریسا جمدی : افرادی که به صورت ژنتیکی در معرض خطر آلزایمر هستند، ممکن است قبل از تجربه کاهش عملکرد شناختی، حس بویایی‌شان دچار اختلال شود. به همین دلیل، باید حس بویایی فرد تحت نظارت و آزمایش قرار بگیرد تا در صورت بروز هرگونه مشکل بتوان سریع‌تر مشکل آلزایمر را تشخیص داده و درمان کرد.

در بخش‌هایی از سیستم حسی مرتبط با بویایی، ژنی به نام APOE وجود دارد. که از مهم‌ترین آنها که با افزایش خطر ابتلا به آلزایمر مرتبط است ژن APOE4 می‌باشد. افرادی که دارای تنها یک نسخه از این نوع ژن می‌باشند، سه برابر بیشتر از افراد دیگر در معرض ابتلا به آلزایمر می‌باشند، و افرادی که دارای ۲ نسخه از این ژن می‌باشند حدود ۲ برابر بیشتر از افرادی که تنها ۱ نسخه از این ژن را دارند، در معرض آلزایمر قرار دارند.

داده‌های لازم برای تحقیق و بررسی ارتباط بین APOE4 و حس بویایی افراد جمع‌آوری شد. در یک پروژه (NSHAP) در سال ۲۰۱۰، حدود ۸۰۰ نفر با سن بین ۶۲ تا ۸۵ ساله برای ژن نوع APOE4 مورد غربالگری قرار گرفتند. شرکت کنندگان از نظر شناختی، مهارت‌های تفکر و حافظه مورد آزمایش قرار گرفتند. لازم به ذکر است که در شروع بررسی و تحقیق شرکت‌کنندگان دارای هیچگونه علائم مربوط به زوال عقل و آلزایمر نبودند.

شرکت کنندگان با توانایی تمایز بین غلظت‌های مختلف یک بو (حساسیت بو) و توانایی در تمایز یک بو از بوی دیگر (شناسایی بو) مورد آزمایش قرار گرفتند و این آزمایشات شناخت و بویایی در سال ۲۰۱۵ نیز دوباره تکرار شد.

۳۲۳ از شرکت‌کنندگانی که دارای یک یا دو نوع ژن APOE4 بودند، در سنین ۶۵ تا ۶۹ سالگی به مرور حس بویایی‌شان ضعیف شد.

در افراد تحت بررسی و تحقیق کاهش حساسیت بو قبل از کاهش شناسایی بو، و قبل از بروز هر گونه تفاوت شناختی رخ داد. از همین‌رو، محققان بر این باورند که با انجام آزمایشات برای بررسی و تشخیص کاهش حس بویایی می‌توان خیلی سریع‌تر احتمال ابتلا به آلزایمر را تشخیص داده و آن را درمان کرد.

بنابراین به توصیه متخصصین، برای انجام درمان‌های سریع به منظور پیشگیری از پیشرفت بیماری، تشخیص زودهنگام ناهنجاری‌های مربوط به سلامت مغز بسیار حیاتی است. هرچه درمان زودتر آغاز شود، نتیجه بهتر خواهد بود. خوشبختانه درمان‌های جدید در حوزه‌ی بیماری آلزایمر رو به رشد است و از مهم‌ترین اقدامات برای درمان زودهنگام آلزایمر می‌توان به غربالگری بویایی اشاره کرد.

https://www.newscientist.com/article/2384964-loss-of-smell-may-be-an-early-sign-of-alzheimers-in-at-risk-people/