آرمان های طوسی

فرزانه مستاجران

پنجم اسفند ماه هر سال به مناسبت زاد روز خواجه نصیر الدین طوسی در کشور ما روز مهندس نام گذاری شده است. مهندسانی که قرار است آینده ساز کشورمان باشند و آینده ای روشن به رنگ سفید را برای کشور و خودشان رقم بزنند اما حالا در بدترین شرایط به سر می برند و آرمان هایشان رنگ طوسی مایل به سیاه گرفته است!

خواجه نصیرالدین طوسی (۵۹۷-۶۷۲ق) حکیم و متکلم شیعه قرن هفتم هجری بوده است. خواجه نصیر نویسنده کتاب‌ها و رساله‌های بسیاری در علوم اخلاق، منطق، فلسفه، کلام، ریاضیات و نجوم است. اخلاق ناصری، اوصاف الاشراف، اساس الاقتباس، شرح الاشارات، تجرید الاعتقاد، جامع الحساب و کتاب مشهور زیج ایلخانی و تذکره فی علم الهیئه در علم نجوم، از آثار مهم و مشهور او هستند. او همچنین رصدخانه مراغه و در کنار آن کتابخانه مراغه را با بیش از ۴۰۰ هزار جلد کتاب بنا نهاد. نصیرالدین طوسی احیاگر فلسفه و مبتکر روش فلسفی در کلام شیعه دانسته شده است. برخی از علمای بزرگ شیعه که شاگرد وی بود‌ه‌اند، عبارت‌اند از علامه حلی، ابن میثم بحرانی و قطب الدین شیرازی. خواجه نصیر طوسی را در علم، همتای بوعلی سینا دانسته‌اند؛ با این تفاوت که ابن سینا در طب سرآمد بود و خواجه‌نصیر در ریاضیات. برخی معتقدند دفاع خواجه نصیرالدین طوسی از ابن سینا در برابر انتقادات فخر رازی، در کتاب شرح اشارات، موجب احیای فلسفه در آن عصر شده‌است. هم‌چنین خواجه نصیر را مبتکر روش فلسفی در کلام شیعه دانسته‌اند. به باور مرتضی مطهری، تمام آثار کلامی بعد از خواجه نصیر، از کتاب تجرید الاعتقاد تأثیر پذیرفته‌اند. براساس برخی پژوهش‌های معاصر، خواجه نصیر طوسی، از یک سو شارح و مکمّل فیلسوفان و دانشمندان پیش از خود بوده، و از سوی دیگر سرمشق دانشمندان پس از خود شده است.

به بزرگداشت تولد این فرهیخته گرامی امروز روز مهمندس نام گذاری شده است اما آن طور که از تاریخ بر می آید در کشور ما  همیشه  پزشکان از لحاظ شهرت و منابع مالی جایگاه بالاتری داشتند ( نمونه ی تاریخی آن هم میتوان به شهرت ابوعلی سینا و خواجه نصیر الدین طوسی اشاره کرد)، از این رو در حال حاضر نیز مهندسان کشورمان با وجود اینکه تلاش بسیاری کرده اند اما نتوانسته اند جایگاه اجتماعی لازم را در بین مردم به دست آورند و جایگاه اقتصادیشان نیز در سالهای اخیر به شدت نزول کرده است.

یکی از چالش‌های پیش‌رو عدم تعادل و تطابق میزان فارغ‌التحصیلان دانشگاهی مهندسان با بازار کار است. طی سالیان اخیر با رکود بازار ، اشتغال‌زایی برای قارغ‌التحصیلان وارد چالش تازه‌تری شده است. در واقع یکی از بزرگ‌ترین مشکلات کشور در این بخش عدم تطابق میان ورودی‌های تازه وارد با فرصت‌های شغلی است.  از سوی دیگر اگر هم شغلی وجود داشته باشد کارفرمایان ترجیح می دهند آن را به افراد با تجربه بدهند تا به یک مهندس تازه فارغ التحصیل شده! به نظر می‌رسد فرآیند آموزش در دانشگاه‌ها به صورت کامل رخ نمی‌دهد و فارغ التحصیلان دانشگاهی به لحاظ مهارت کافی برای ورود به بازار کار را ندارند، به همین جهت اغلب کارفرمایان نیروهای دارای سابقه کار را جذب می‌کنند، چون افراد دارای سابقه کار مهارت نیز خواهند داشت، حال آنکه خروجی‌های صرف دانشگاهی مهارت ورود به بازار کار را ندارند. بنابراین دانشجویان پس از فارغ التحصیلی نیازمند مهارت‌آموزی و حضور در دوره‌های تخصصی هستند تا وارد بازار کار شوند، در واقع باید شرایطی فراهم شود تا دانشجویان پس از فارغ التحصیلی بدون این‌که هزینه‌ای پرداخت کنند با حضور در واحدهای صنعتی و اجرایی حداقل مهارت‌های مورد نیاز برای ورود به بازار کار را کسب کنند.

کسب مهارت در حین و بعد از فارغ التحصیلی میتواند مهندسان کشورمان را برای کارآفرین شدن و باور توانایی هایشان نیز کمک کند. و زندگی طوسی آنها را به روشنایی ببرد.